Dawniej w języku polskim ch i h wymawiano inaczej – h dźwięcznie, ch bezdźwięcznie. Ta zasada dalej jest obecna m.in. w języku czeskim, ale nie w polskim. Przez to nie da się rozróżnić „na ucho”, o której spółgłosce jest mowa.
Zasady pisowni ch
Kiedy piszemy ch?
- Wtedy, gdy wymienia się na sz, np. duch – dusza, mech – meszek, machina – maszyna.
Wyjątki, np. wataha – watasze, yamaha – yamasze.
- Na końcu wyrazów, np. zuch, dach, samochodach, brzuch, słuch, grzech.
Wyjątki – wyrazy zapożyczone, np. Allah, Hezbollah, Utah.
- Po spółgłosce s, np. pascha, schody, schadzka, schab, schemat, schronisko.
Wyjątki – w wyrazach obcego pochodzenia, gdzie sh czyta się jak sz, np. show, a także w wyrazach rozpoczynających się od przedrostków fis-, dys-, np. fisharmonia, dysharmonia.
- W wyrazach rozpoczynających się od: chalko-, chiro-, chondro-, choreo-, chrono-, chryzo-, np. choreografia, chronologia, chiromanta;
- W wykrzyknieniach: Och! Ach!
Gwarancja najniższej ceny
Zasady pisowni h
Kiedy piszemy h?
- Wtedy, gdy wymienia się na:
- g, np. wahanie – waga;
- ż, np. Sapieha – Sapieżanka;
- z, np. błahy – błazen.
- W wyrazach rozpoczynających się od: hekto-, helio-, hetero-, higro-, hiper-, hipo-, homeo-, homo-, hydro-, np. hektolitr, heliocentryczny, heterozygota, higroskopijny, hipermarket, hipopotam, Hipokrates, homeopatia, homologacja, hydrologia, hipoalergiczny.
- Po spółgłosce z, np. zhańbić, rozhuśtać, zharmonizować.
- Na początku wykrzyknień, np. Halo! Hola! Ha! Hop! Hyc! Hejże!
- W nazwach własnych pochodzenia obcego, np. Himalaje, Homer, Hellada, Mahomet, Sahara.
- W wyrazach pochodzenia obcego na początku, np. herbata, hak, huragan, hamować, hrabia, hymn, a także w środku, np. alkohol, bohater, grahamka, inhalacja, filharmonia.
Zasady pisowni ch i h sprawiają ci trudność? Mamy nadzieję, że od teraz łatwiej będzie ci uniknąć popełniania błędów ortograficznych. Po więcej treści związanych z językiem polskim zaprawszamy do działu Czytam.
Komentarze (0)