15 marca 2023

Rower szosowy – co warto o nim wiedzieć?

Rower szosowy to rodzaj jednośladu przeznaczony do szybkiej jazdy po równych i twardych nawierzchniach. Jego klasyczna i dość charakterystyczna konstrukcja już na pierwszy rzut oka pozwala odróżnić rowery szosowe od pozostałych jednośladów dostępnych na rynku. Gięta kierownica typu „baranek”, lekka rama, koła w rozmiarze 700c oraz cienkie opony to cechy, na które zwróci uwagę każdy, nawet początkujący rowerzysta.

Autor: Jakub Hejduk / jadenarowerze.pl

Rodzaje rowerów szosowych

Zagłębiając się nieco w temat, dowiemy się jednak, że jest to jedynie wierzchołek góry lodowej, ponieważ rowery szosowe ze względu na swoje przeznaczenie dzielą się na poszczególne typy i rodzaje, które nierzadko bywają mylone z innymi jednośladami, a te, choć wyglądają jak szosówki, nimi nie są.

Najpopularniejszymi rodzajami rowerów szosowych są klasyczne i uniwersalne konstrukcje, które sprawdzą się równie dobrze na podjazdach, jak i w płaskim terenie, a także rowery aero, których specjalnie wyprofilowana rama oraz opływowy kokpit i sztyca podsiodłowa mają za zadanie zminimalizować opory powietrza.

Przeglądając katalogi poszczególnych producentów, można również znaleźć rowery szosowe typu endurance, gdzie geometria wpływa na nieco bardziej wyprostowaną (ale nadal sportową) pozycję, mającą na celu poprawiać komfort podczas wielogodzinnej jazdy, jak też typowe maszyny do ścigania, gdzie nie ma miejsca na kompromisy. Z oczywistych względów osprzęt, w jaki wyposażany jest każdy z tych rowerów, może się od siebie różnić, niemniej zazwyczaj są to opony o szerokości 23-32mm, napęd w układzie od 2x8 do 2x11 oraz rama wykonana z aluminium lub włókna węglowego.

To właśnie rodzaj montowanego osprzętu i jego konfiguracja sprawia, że czasami, choć jednoślad wygląda jak rower szosowy, tak naprawdę nim nie jest lub nie wpisuje się w ogólną definicję tego typu jednośladów. Często bowiem z typowymi szosówkami mylone są rowery przełajowe, których napęd w systemie 1x, wąskie, ale bieżnikowane opony o szerokości max. 32 mm oraz sportowa geometria mają podnieść efektywność jazdy podczas krótkich, dynamicznych wyścigów przełajowych.

Często się zdarza, że w kategorii „rower szosowy” również znajdziemy niezwykle popularne ostatnio rowery typu gravel. Warto wiedzieć, że pomimo charakterystycznego baranka, jest to zupełnie inny rodzaj jednośladu, który różni się nie tylko geometrią, rodzajem osprzętu czy szerokością opon, ale również często wagą i rodzajem materiału, z jakiego wykonano ramę.

Co prawda zarówno do przełajówki, jak i gravela można założyć szosowe koła i wyjechać nimi na asfalt, niemniej dalej będą to te same konstrukcje, których budowa nie pozwolą uzyskać takich osiągów jak w przypadku rasowych szosówek.

Odrębną kategorią rowerów szosowych są rowery do jazdy na czas, rowery triathlonowe oraz rowery torowe. Różnica między dwoma pierwszymi typami wynika z tego, że rowery do jazdy na czas, aby mogły zostać dopuszczone do wyścigów, muszą spełniać wymogi UCI (Międzynarodowej Unii Kolarskiej) pod względem parametrów. Natomiast rowery do triathlonu nie są objęte takimi restrykcjami. Rowery torowe to charakterystyczne, pozbawione hamulców i przerzutek konstrukcje z napędem typu ostre koło (bezpośrednie przeniesienie napędu), zaprojektowane z myślą o ściganiu na zamkniętym torze (velodromie).

Pozycja na rowerze szosowym

Priorytetem zdecydowanej większości producentów jest uzyskanie jak najlepszych osiągów rowerów. Z tego względu przykładają wagę do konstrukcji, czyli kształtu i geometrii ramy, która definiuje rodzaj roweru, jak również jej wagi i sztywności bocznej. Rower szosowy w praktyce wymusza bowiem pochyloną pozycję ciała, która „wyciągając” nieco kolarza na rowerze, zdecydowanie poprawia jego aerodynamikę. Ponadto, wielogodzinna jazda w takiej pozycji nie tylko wpływa na szybkość jazdy, ale również znacząco odciążą kręgosłup. Z tego względu spędzenie kilku czy nawet kilkunastu godzin w siodełku nie spowoduje bólu pleców.

Pozycja na rowerze szosowym często określana jest mianem niewygodnej czy mało komfortowej. Nic bardziej mylnego! Kluczowe znaczenie ma w tym wypadku odpowiednie ustawienie jednośladu. Aby rower szosowy był wygodny, a jazda na nim nie powodowała dyskomfortu, musi być dobrany odpowiednio do wzrostu użytkownika, a ustawienie takich parametrów jak wysokość i odległość siodełka, długość oraz wysokość mostka czy szerokość kierownicy musi być wykonane z niezwykłą precyzją. Oczywiście przy rekreacyjnej jeździe nie będzie to tak odczuwalne, niemniej spędzając wiele godzin na rowerze, są to aspekty wyraźnie zauważalne.

Pierwszy rower szosowy – na co zwrócić uwagę?

Odpowiadając na pytanie, jaki rower szosowy wybrać, warto posłużyć się opinią krążącą wśród kolarzy, że dopiero „trzecia szosa będzie tą właściwą”. Wynika to z faktu, że aby w pełni świadomie wybrać model, trzeba najpierw nabrać doświadczenia w tym zakresie i poznać wpływ geometrii, osprzętu czy materiału, z jakiego wykonana została rama, na responsywność roweru i sposób jego prowadzenia. Dodatkowo wraz z upływem czasu nasz poziom zaawansowania prawdopodobnie wzrośnie, co wymusi zakup maszyny o lepszych parametrach.

Nie oznacza to jednak, że dwa pierwsze rowery z założenia będą niewygodne. Wręcz przeciwnie. Jeśli podczas podejmowania decyzji będziemy kierowali się kilkoma podstawowymi zasadami, zakup na pewno okaże się strzałem w dziesiątkę, a ewentualne dalsze użytkowanie pozwoli wyrobić sobie opinię, w którą zakupową stronę pójść dalej.

Zaczynając swoją kolarską przygodę, nie należy przyjmować, że pierwsza szosa to rower na lata. Po pierwsze, o ile nie jesteśmy pewni, że ten sport nas „wciągnie”, wówczas znaczny wydatek, jaki poniesiemy, może okazać się złą inwestycją. Jeśli natomiast jazda na rowerze szosowym przerodzi się w pasję, wówczas i tak zakup kolejnego roweru będzie kwestią czasu.

Pierwszą rzeczą powinno być określenie typu roweru, czyli wybranie między klasyczną szosą, opływową konstrukcją aero, wygodnym endurance lub rasową maszyną do ścigania. Taka kolejność powinna znacznie zawęzić pole poszukiwań, ułatwiając dokonanie właściwego wyboru.
Kolejnym krokiem, niezależnie od typu wybranego roweru, powinno być staranne dobranie rozmiaru ramy oraz jej geometrii. Są to bowiem kluczowe aspekty, które bezpośrednio wpływają na pozycję na rowerze, dynamikę jazdy oraz komfort użytkowania. Przed zakupem bezwzględnie należy zapoznać się z tabelą rozmiarów, którą producenci zazwyczaj umieszczają w swoich katalogach.
Inną sprawą jest osprzęt. Tu decyzja będzie nieco łatwiejsza, ponieważ wybór ogranicza się do dwóch wiodących na rynku producentów, oferujących zbliżoną jakość asortymentu. Górną granicą przy wyborze modelu będzie jak zawsze budżet, który w przypadku rowerów szosowych niestety musi być spory.

Wyposażenie roweru szosowego

Kupując rower szosowy, należy również zarezerwować jakąś sumę pieniędzy na doposażenie roweru w niezbędne narzędzia i akcesoria, żeby jazda była bezpieczna oraz komfortowa. Z użytkowego punktu widzenia, na każdy trening czy wycieczkę warto zabrać ze sobą multitoola, dętkę i pompkę lub (o ile ktoś korzysta z systemu tubeless) nabój CO2. Taki zestaw pozwoli na wyeliminowanie większości najpopularniejszych defektów, jakie mogą pojawić się na trasie.

Niezbędnym akcesorium niewątpliwie jest oświetlenie rowerowe, a w szczególności wydajne i widoczne lampki ostrzegawcze. Kolarstwo szosowe to piękny, ale niebezpieczny sport. Nie chodzi tu o możliwość wystąpienia urazu na skutek wywrotki, ale niestety o częste wypadki spowodowane przez kierowców samochodowych. W związku z tym, że niemalże wszystkie treningi czy wypady będą odbywały się w otwartym ruchu ulicznym, należy wyraźnie zaznaczyć swoją obecność na szosie.

Wyposażenie rowerzysty również ma kluczowe znaczenie. Takie dodatki jak rękawiczki czy okulary znacząco podnoszą komfort jazdy, niemniej kask jest czymś, bez czego nie powinno wychodzić się na rower z domu – niezależnie od jego typu czy rodzaju.

Technika jazdy na rowerze szosowym

Wybierając się na rower szosowy, należy wiedzieć jak na nim jeździć, aby było bezpiecznie i komfortowo. Pierwszym czynnikiem, który trzeba wziąć pod uwagę, jest rodzaj nawierzchni. Wąskie, prawie całkowicie pozbawione bieżnika opony idealnie sprawują się na gładkim asfalcie, jednak im droga jest gorsza, tym mniej bezpieczna staje się sama jazda. Wystarczy odrobina piachu, aby na zakręcie opony straciły przyczepność, co przy znacznej prędkości, którą nie trudno osiągnąć na tego typu jednośladzie, może być przyczyną upadku. Natomiast jazda po drogach szutrowych czy leśnych, choć jest możliwa, z pewnością nie należy do bezpiecznych i przyjemnych.

Należy mieć również świadomość, że droga hamowania roweru szosowego, zwłaszcza na mokrej nawierzchni, jest bardzo długa. Dlatego zdecydowanie lepiej przewidywać to, co za chwilę wydarzy się na szosie, niż awaryjnie sprawdzać skuteczność hamulców.

Największym atutem każdej szosy niewątpliwie jest prędkość oraz lekkość pedałowania. Rozpędzenie jednośladu do 30 km/h i utrzymanie tej prędkości przez dłuższy czas nie stanowi większego problemu nawet dla początkującego czy średniozaawansowanego rowerzysty. Wiatr we włosach, świadomość lekkości i czasu, w jakim dosłownie połyka się kolejne kilometry, jest niezastąpiona!

Kolejnym atutem rowerów szosowych jest łatwość utrzymania jednośladu w czystości. Dzięki temu zdecydowanie więcej czasu można poświęcić na samą jazdę, zamiast szorowania ramy i napędu z błota czy smaru.