03 czerwca 2021

Najlepsze reportaże na wakacje

Lato zbliża się wielkimi krokami, a przecież każdych kilka wolnych dni sprzyja wypoczynkowi z książką w ręku. Poznajcie nasz wybór najlepszych reportaży, po które warto sięgnąć!

Autor: Robert Szymczak

„Dni barbarzyńców. Życie na fali", WIlliam Finnegan

Książka autorstwa WIlliama Finnegana to jedna z tych wyjątkowych autobiografii, które porywają nas w środek czyjegoś życia i sprawiają, że na koniec zaczynamy lepiej rozumieć jego pasje i chęć spełniania marzeń - jakkolwiek egzotyczne na początku by dla nas nie były. Willian Finnegan zabiera nas w wyjątkową podróż po świecie surfingu. A w jego wykonaniu surfing jest czymś znacznie więcej niż tylko zwykłym hobby czy sportem - to cały sposób na życie.

Główna siła "Dni barbarzyńców" tkwi w bezpretensjonalnym stylu budowania opowieści przez Finnegana. Autor nie zamyka się tu w jednej szufladce z napisem "autobiografia". Na równi można traktować ją jako książkę przygodową, reportaż ze świata, w którym nigdy nie mieliśmy szansy się znaleźć. To książka o surfingu, oczywiście, ale też poszukiwaniu samego siebie i stawania przed sobą coraz większych wymagań. William Finnegan wie jak przyciągnąć uwagę czytelnika, bywa brutalnie szczery, ale też stara się nas zainteresować jego ukochaną - choć czasami nierozumianą - dyscypliną sportową. I to faktycznie działa.

Nie bez powodu "Dni barbarzyńców" otrzymały nagrodę Pulitzera czy też znalazły się wśród tytułów polecanych na wakacje przez Baracka Obamę. Warto sięgnąć - nawet (a może szczególnie?) jeśli surfing nigdy nie leżał w polu waszych zainteresowań.

„Greenpoint. Kroniki Małej Polski", Ewa Winnicka

Greenpoint – ten niewielki zakątek Brooklynu przez lata zapisał się w zbiorowej pamięci Polaków jako jeden z symboli naszej emigracji zarobkowej. W swoim najnowszym reportażu Ewa Winnicka tworzy barwną kronikę tej mocno spolonizowanej dzielnicy Nowego Jorku. Ja wyglądało i wygląda poszukiwanie szczęścia w Stanach?

„Kroniki Małej Polski” to wyjątkowa pozycja, która imponuje ilością pracy włożoną przez autorkę oraz bogactwem tematycznym. Ewa Winnicka z lekkością i wprawą manewruje między szeroką, historyczną perspektywą a kameralną narracją skupioną na pojedynczych bohaterach. Opowiada historię „polish neighborhood” zaczynającą się jeszcze w XVII wieku, a zaraz potem skupia się na pojedynczych bohaterach. I to świetnie działa – w końcu Greenpoint to zarówno eleganckie apartamenty oraz hipsterskie kluby, jak i przytułki dla bezdomnych.

„Greenpoint” jest opowieścią o wielkich ambicjach i osławionym Amerykańskim Śnie, a jednocześnie o rezygnacji, prozie życia i miłości. To pełne refleksji, empatii i szczerości spojrzenie na współczesną Amerykę oraz Polskę – tę dużą i tę małą.

„Samotny jak Szwed?”, Katarzyna Tubylewicz

Zbiór wywiadów i reportaży Katarzyny Tubylewicz to z jednej strony mocne wejście w szwedzką kulturę, a z drugiej dogłębne i ponadnarodowe spojrzenie na tematykę samotności. Czy kraj naszych bałtyckich sąsiadów jest idealnym miejscem dla introwertyków? Czym w zasadzie jest współczesna samotność i jak się objawia?

Tubylewicz i jej rozmówcy nie stawiają jednoznacznych tez. Zabierają nas w podróż, w trakcie której poznajemy różne aspekty życia w „raju samotników”. Dla autorki – a zarazem dla czytelników – Szwecja staje się lustrem, w którym możemy się przejrzeć i spojrzeć na samotność z nieco innej perspektywy.

„Samotny jak Szwed?” porusza całą masę tematów: od szwedzkiego indywidualizmu i „szwedzkiego sposobu myślenia”, przez spojrzenie na rodzinę oraz duchowość, aż po piękno lokalnej natury. Reportaż jednocześnie zaskakuje i wciąga, mierzy się z utrwalonymi schematami i szuka kolejnych sposobów na opisanie poczucia osamotnienia. Katarzyna Tubylewicz nadaje całości nieco poetyckiego tonu, zachowując stylistyczną lekkość i przystępność. Reportersko-refleksyjny tekst świetnie uzupełniają fotografie z najpiękniejszych miejsc w kraju, jak np. Fårö, Gotlandia, Österlen i Bohuslän.

„27 śmierci Toby’ego Obeda”, Joanna Gierak-Onoszko

Już od czasu wydania „Kanady pachnącej żywicą” Arkadego Fiedlera w naszej zbiorowej świadomości ukształtowały się potężne stereotypy dotyczącego tego kraju. Kanadyjczycy są zawsze mili i uprzejmi, a ich kraj bogaty i spokojny. Całe dnie można tu spędzić na podziwianiu dzikich zwierząt oraz malowniczych krajobrazów. W swojej nowej książce Joanna Gierak-Onoszko rozprawia się z takimi wyobrażeniami i pokazuje prawdziwe oblicze kraju spod znaku liścia klonu – bardziej skomplikowane i niejednoznaczne, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka.

Jaka jest Kanada w „27 śmierciach Toby’ego Obeda”? Daleka od obrazu idyllicznego państwa, które wszyscy mamy w pamięci. Joanna Gierak-Onoszko nie boi się poruszać trudnych tematów . Skupia się w dużej mierze na tragicznej przeszłości kraju – mówi o krzywdach wyrządzonych rdzennym mieszkańcom tych terenów oraz daje szansę na wypowiedź ich potomkom. Ten rozdział historii Kanady, choć szerzej nieznany, przeraża i fascynuje jednocześnie. Autorka część książki poświęca np. szkołom z internatami dla dzieci „Pierwszych Narodów” i okropnym warunkom, w jakich tam żyły.

„27 śmierci Toby’ego Obeda” powstało na bazie wywiadów z Kanadyjczykami i prywatnych doświadczeń autorki z życia w tym kraju. Rzetelnie przygotowany, wnikliwy, momentami wręcz bolesny – ten reportaż na długo zostaje w pamięci czytelnika. Warto sprawdzić – nawet jeżeli wcześniej nie interesowaliśmy się Kanadą.

„Powrót do Reims”, Didier Eribon

Inteligentny, bardzo osobisty i chwytający za serce – „Powrót do Reims” to bezapelacyjnie jeden z najważniejszych współczesnych reportaży. Książka Didiera Eribona od czasu premiery w 2009 roku stała się światowym bestsellerem, a w Polsce doczekała się adaptacji teatralnej w reżyserii Katarzyny Kalwat z brawurową kreacją Jacka Poniedziałka. Dzisiaj „Powrót do Reims” może wydać się polskiemu czytelnikowi bliższy niż kiedykolwiek.

Didier Eribon jest francuskim filozofem, socjologiem i pisarzem. Jest także gejem, który przez lata zajmował się tematem homofobii. Tytułowy powrót do Relms, rodzinnego miasteczka autora położonego na francuskiej prowincji, to dla autora okazja do spojrzenia w przeszłość. Zmierzenia się ze wszystkimi demonami, z którymi musiał walczyć od najmłodszych lat.

Wraz z Eribonem wędrujemy przez najtrudniejsze elementy jego życia: poczucie społecznego wykluczenia i rosnącą potrzebę akceptacji, spotykające go upokorzenia, skomplikowane relacje z matką i ojcem oraz trudną walkę z podziałami klasowymi. Autor obnaża przed czytelnikiem wszystkie lęki i trudności, które ukształtowały go jako człowieka – i nie da się na to pozostać obojętnym.

„Powrót do Reims” , pomimo całej swojej retrospektywności, nie dotyczy wyłącznie historii jednej osoby. W końcu Eribon jest socjologiem – przez pryzmat osobistych doświadczeń wnikliwie analizuje aktualne zjawiska społeczno-polityczne. To niezwykle inteligentna, błyskotliwa i emocjonująca literatura faktu, po którą po prostu trzeba sięgnąć.

Szukasz kolejnych czytelniczych inspiracji? Sprawdź nasze inne artykuły:

„Nomadland. W drodze za pracą”, Jessica Bruder

„Nomadland” zdobył szturmem listy bestsellerów, a jego sława tylko rośnie – obsypana nagrodami ekranizacja ma szansę powalczyć o Oscara w kategorii „Najlepszy film”. Przy tej okazji warto sięgnąć po literacki oryginał – zwłaszcza że książka Jessiki Bruder nie ustępuje swojej filmowej adaptacji.

„Nomadland” to przejmująca opowieść o współczesnej Ameryce pisana z perspektywy tytułowych nomadów – osób, które mieszkają w przyczepach oraz kamperach i przemierzają cały kraj w poszukiwaniu dorywczych zajęć, próbując związać koniec z końcem. Jessica Bruder zaprasza nas do wędrówki po Stanach Zjednoczonych: zajrzymy na głęboką prowincję, zobaczymy wielkie zbiory owoców i warzyw oraz zatrzymamy się na tymczasowych „osiedlach robotniczych” wypełnionych pojazdami-domami.

Autorka maluje portret Ameryki wciąż dotkniętej kryzysem finansowym z 2008 roku. Przedstawia historie ludzi, którzy byli zmuszeni postawić na głowie całe swoje życie i zerwać z wygodami typowymi dla amerykańskiej klasy średniej. Jessica Bruder skupia się na pokazaniu historii swoich bohaterów: unika romantyzowania czy oceniania ich decyzji. „Nomadland” to wielka opowieść o współczesnych Stanach Zjednoczonych, w której najbardziej osobiste doświadczenia pozwalają szerzej spojrzeć na kraj, gdzie włóczęga czasami pozostaje jedyną opcją na przetrwanie.

„Przyrodyjki”, Marcin Kostrzyński

Na koniec zestawienia coś z literatury dla młodzieży – „Przyrodyjki” Marcina Kostrzyńskiego, znanego w internecie jako „Marcin z lasu”. Książka to zbiór krótkich opowiastek pióra jednego z najpopularniejszych rodzimych autorów zajmujących się tematyką przyrodniczą. Pisarz fenomenalnie łączy humor, przystępny styl i ogromną wiedzę dotyczącą natury – w rezultacie powstał reportaż, który bawi, wciąga i pozwala nam odkryć tajemnice świata zwierząt.

Ogromnym atutem książki jest rozpiętość tematów – autor zabiera nas w podróż dookoła świata. Staniemy (niemal) oko w oko z niedźwiedziem, poznamy zwyczaje leniwców, a nawet ruszymy tropem chomika – okazuje się, że nawet to niepozorne zwierzątko ma wiele sekretów, którymi może nas zaskoczyć.

Maciej Kostrzyński – co udowodnił już w swoich poprzednich książkach – najlepiej czuje się w roli gawędziarza, któremu opowiadanie o swojej życiowej pasji sprawia autentyczną przyjemność. W „Przyrodyjkach” nie zabrakło zabawnych anegdot, intrygujących ciekawostek czy historii z życia wziętych. To jedna z tych książek, która pozwala lepiej docenić bogactwo i piękno natury oraz rozbudzić ciekawość świata. Świetna propozycja zarówno dla młodych, jak i dorosłych czytelników, którzy szukają lekkiej, ale mądrej lektury.

Sprawdź też koniecznie nasz wywiad z Marcinem!

A już 17 czerwca w ramach cyklu Premiera Online odbędzie się spotkanie online z Ewą Winnicką - autorką książki „Greenpoint. Kroniki Małej Polski". Rozmowę poprowadzi Justyna Dżbik-Kluge, a całość będzie dostępna na facebooku Empiku. Więcej informacji znajdziecie, klikając w grafikę poniżej.