Jak długo trwa przeziębienie?

Ten artykuł ma charakter wyłącznie edukacyjny, nie służy samoleczeniu i nie może zastąpić indywidualnej konsultacji lekarskiej!

Przeziębienie a grypa – co to jest?

Przeziębienie to jedno z najczęstszych schorzeń u dorosłych i dzieci. Warto jednak pamiętać, że przeziębienie to nie jest jedna, konkretna choroba, ale potoczna nazwa, jaką nadajemy zespołowi objawów takim jak kaszel, katar, ból gardła, chrypka, podwyższona temperatura itp. Takie objawy są najczęściej występują w sezonie jesienno-zimowym i są wywoływane przez wirusy infekujące górne drogi oddechowe. Takich wirusów są setki, a jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że wciąż mutują i zmieniają się, to nawet tysiące. Należą do nich m.in. rinowirusy (powodujące głównie katar), koronawirusy, adenowirusy, paramyksowirusy (np. RSV, czyli syncytialny wirus oddechowy, wirusy paragrypy), metapneumowirusy oraz wirusy grypy, które zwykle powodują bardziej nasilone infekcje grypowe, jednak mogą czasem dawać objawy przeziębienia. Od kilku lat do wirusów przeziębieniowo-grypowych należy także koronawirus SARS-CoV-2 i jego liczne odmiany.

Objawy typowe dla przeziębienia mogą mieć też inne przyczyny. Mogą być pierwszymi objawami zwiastującymi rozwój poważniejszych chorób, np. zapalenia oskrzeli lub płuc, zakażeń bakteryjnych lub innych. Wydłużony czas choroby może też świadczyć o osłabionej odporności. Czasem objawy „przeziębieniowe” mogą występować przy alergii, szczególnie na alergeny wziewne (np. pyłki, kurz).

Ile trwa przeziębienie?

Jeśli przeziębienie jest spowodowane przez typową infekcję wirusową i przebiega bez powikłań, to jego trwanie z reguły nie przekracza 7-14 dni, a choroba ma charakter samoograniczający, czyli mija sama. Objawy rozpoczynają się od jednego do kilku dni po zakażeniu, nasilają się przez 3-4 dni, a przez następne 3-4 dni stopniowo ustępują. Do typowych objawów należą katar, kaszel, ból gardła, chrypka, czasem ból zatok i głowy, stan podgorączkowy lub umiarkowana gorączka (37,5-38,5°C). Maksymalnie po 10-14 dniach powinno nastąpić całkowite wyzdrowienie. Czasami kaszel może utrzymywać się dłużej, ponieważ infekcja powoduje podrażnienie i nadwrażliwość gardła lub oskrzeli, które oczyszczają się z zalegającej wydzieliny i złuszczanego nabłonka dróg oddechowych. Oczywiście, każde przeziębienie może przebiegać trochę inaczej, zależnie od wywołującego je rodzaju zarazka, odporności organizmu i innych czynników. Czasem głównym objawem jest katar i zapalenie zatok, kiedy indziej kaszel i ból gardła, czasem dokucza swędzenie w gardle i jamie nosowej itd.

Przeziębienie dłuższe niż tydzień – co robić?

Jeśli objawy przeziębienia nasilają się po upływie 5-6 dni trwania choroby i trwają dłużej niż 10-14 dni, to znaczy, że dzieje się coś nietypowego i należy zgłosić się do lekarza. Powodem do niepokoju może być też wysoka gorączka, szczególnie utrzymująca się dłużej niż kilka dni, nasilony kaszel, który nie chce przejść, duszność, świszczący lub utrudniony oddech, silny ból głowy, zatok lub ucha, sztywność karku, ból gardła utrudniający przełykanie, ropny nalot na gardle i migdałkach itp. Jeśli do tego pojawiają się inne nietypowe objawy, takie jak nadmierne osłabienie, bóle mięśni i stawów, utrata przytomności czy zmiany skórne (wysypka, wybroczyny, plamy), trzeba niezwłocznie iść do lekarza, ponieważ oznacza to, że mamy do czynienia z poważniejszą chorobą lub powikłaniem, a nie ze zwykłym przeziębieniem.

Co robić, kiedy przeziębienie nie chce przejść? Jak wyleczyć przeziębienie?

Jeśli objawy związane z przeziębieniem nie mijają lub, co gorsza, nasilają się lub przechodzą w stan przewlekły, należy koniecznie iść do lekarza. Przyczyn takiego stanu rzeczy może być wiele, dlatego lepiej nie leczyć się na własną rękę, ale dokładnie przedstawić swoje objawy specjaliście. Oto niektóre z możliwych przyczyn utrzymujących się objawów chorobowych:

• Osłabienie odporności i związane z nim przedłużone namnażanie się wirusów w organizmie. Słabsza odporność może wynikać np. z przewlekłego stresu, choroby nowotworowej, rozwoju  zakażenia wirusem HIV i AIDS, niedożywienia, ogólnego wyniszczenia lub zażywania niektórych leków (np. steroidów stosowanych np. przy astmie i alergii, leków immunosupresyjnych przepisywanych po przeszczepie lub przy chorobach autoimmunologicznych, leków cytostatycznych używanych w chemioterapii nowotworów);
• Rozwój innej choroby. Mogło się zdarzyć tak, że objawy wzięte za przeziębienie były zwiastunem innej, cięższej choroby, która wciąż się rozwija;
• Powikłania i nadkażenia bakteryjne lub grzybicze. Osłabiony organizm czasem ulega dodatkowemu zakażeniu, np. bakteriami (gronkowcem, paciorkowcem lub innymi), a infekcja może się rozprzestrzeniać na zatoki, ucho środkowe lub dolne drogi oddechowe, a nawet przerodzić się w zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc. Wtedy konieczne jest zastosowanie antybiotyków i specjalistycznego leczenia,
• Zakażenie innymi drobnoustrojami, np. mykoplazmą lub chlamydią. To nietypowe bakterie, które żyją wewnątrz komórek i są dosyć oporne na terapie antybiotykami. Często chlamydie i mykoplazmy powodują zakażenia dróg moczowo-płciowych, ale niektóre gatunki (np. Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae) mogą powodować zakażenia dróg oddechowych o różnym nasileniu, aż do zapalenia płuc. U zdrowych, młodych osób zwykle są to infekcje łagodne, choć zdarzają się wyjątki. U osób starszych, chorych i osłabionych, a także u małych dzieci mykoplazmozy lub chlamydiozy mogą mieć cięższy przebieg i wymagają odpowieniej atybiotykoterapii.

Jak skrócić trwanie przeziębienia?

Nawet jeśli przeziębienie przebiega bez powikłań, należy odpowiednio je leczyć i dbać o siebie. Leczenie przeziębienia polega przede wszystkim na odpoczynku w celu wzmocnienia organizmu i na łagodzeniu objawów. Przede wszystkim warto wziąć zwolnienie z pracy lub szkoły, także po to, aby nie zakażać innych osób. W domu należy wypoczywać i zadbać o odpowiednią temperaturę i wilgotność powietrza. Co jeszcze może pomóc?

• Picie dużej ilości płynów, jedzenie lekkostrawnych, ale pożywnych posiłków,
• Stosowanie leków łagodzących objawy – środków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych, pastylek na gardło, środków zmniejszających katar,
• Pastylki do ssania z cynkiem, prawoślazem lub porostem islandzkim – łagodzą chrypkę i podrażnienie gardła,
• Aromaterapię z użyciem olejków, np. sosnowego lub eukaliptusowego, ułatwiających oddychanie.

Zastosowanie leków powinno być poprzedzone konsultacją z lekarzem lub farmaceutą. Warto też na co dzień prowadzić zdrowy tryb życia, aby w razie przeziębienia lub innej dolegliwości silny organizm szybko pokonał chorobę. Odporności nie zbuduje się w tydzień, a nawet w miesiąc. Należy stale dbać o zdrowie: dobrze się odżywiać, wysypiać, zażywać ruchu na świeżym powietrzu i na bieżąco reagować na wszelkie niepokojące objawy.

Więcej poradników znajdziesz na Empik Pasje w dziale Zdrowie.

Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com