Ile powinien ważyć kot? Jak rozpoznać nadwagę u kota?

W języku fachowym posługujemy się stwierdzeniem „masa ciała”. Jednakże na potrzeby artykułu wyrażenie to zostanie zastąpione słowem „waga”.

Nadwaga i otyłość to przewlekły stan chorobowy, coraz częściej występujący u kotów. O otyłości mówimy, gdy masa ciała przekracza 30% optymalnej wagi kota, natomiast o nadwadze, gdy przekracza 15%. Nadmierny przyrost masy ciała zwykle idzie w parze ze zbyt dużą podażą energii w porównaniu do zapotrzebowania organizmu. A to w praktyce wiąże się z podawaniem zbyt dużej ilości pokarmu oraz przysmaków. Organizm wykorzystuje wtedy nadmiar dostarczanych kalorii, magazynując je w formie tkanki tłuszczowej. Drugim ważnym czynnikiem, który wpływa na przyrost wagi kota, będzie zmniejszona aktywność fizyczna.

Prawidłowa waga kota a rasa

Prawidłowa waga kota będzie się zmieniała w zależności od wieku, rasy oraz płci. Do rozpoznania stopnia otyłości i nadwagi u kotów najczęściej wykorzystywana jest ocena aktualnej wagi, a także wygląd sylwetki. W przypadku kotów rasowych dysponujemy pewnymi przedziałami, które szacują średnią masę ciała charakterystyczną dla danej rasy i płci.  Światowa Federacja Kotów (WCF) uznaje 68 ras. Wśród wszystkich spotkamy koty o różnej wielkości, dlatego prawidłowa waga będzie się znacząco się różnić. Docelowa masa ciała kotek brytyjskich krótkowłosych będzie się wahać między 4-5 kg, natomiast dorosły kocur rasy MainCoon może ważyć do 10 kg, przy utrzymaniu dobrej kondycji fizycznej. Mimo pewnych norm waga kota i wzorce rasowe nie powinny być jedyną miarą oceny kondycji zwierzęcia. Pomocna może być tutaj skala BCS (Body Condidtion Score), która dokładnie zostanie omówiona w dalszej części artykułu.

Waga kota a wiek

Masa ciała kociąt również w głównej mierze zależy od rasy. Możemy założyć, że zdrowe kocie w dniu urodzenia będzie ważyć 85-120 g. Prawidłową wagę kociąt ocenia się na podstawie tygodniowych przyrostów – bardzo ważne, by były one na odpowiednim poziomie. Zbyt małe przyrosty lub ich brak powinny nas zaniepokoić.

U kotów dorosłych i starszych wraz z wiekiem rośnie możliwość wystąpienia otyłości. Wiąże się to często ze zmniejszeniem aktywności fizycznej, spadkiem metabolizmu oraz pojawianiem się chorób współistniejących. Koci seniorzy mogą mieć także inne potrzeby żywieniowe.

BCS – ocena sylwetki na podstawie dotyku i wyglądu zewnętrznego

BCS, czyli Body Condition Score to skala pozwalająca na ocenę sylwetki zwierzęcia za pomocą wzroku i dotyku. Służy do oceny stopnia zawartości tkanki tłuszczowej. Najczęściej spotykamy skale 5- i 9-punktową, gdzie druga wydaje się bardziej precyzyjna. W jej przypadku ocena 1 oznacza znaczne wychudzenie, a 9 znaczną otyłość. Koty o prawidłowej sylwetce otrzymują 4-5 punktów. Pod uwagę bierzemy ogólny wygląd sylwetki pupila od góry i od boku oraz kilka punktów na ciele zwierzęcia:

• żebra, ich widoczność i stopień wyczuwania przy dotyku (na wysokości ½ klatki piersiowej),
• obrys tułowia z określeniem wcięcia w talii patrząc z góry, i zwróceniem uwagi na guzy biodrowe oraz wyrostki kolczyste kręgosłupa,
• zarys brzucha i obecność tkanki tłuszczowej w tym miejscu
• obszar lędźwiowo-krzyżowy, nasada ogona.

Kot z idealną sylwetką, określany jest oceną 5/9, co oznacza:
Żebra i inne kości niewidoczne, ale łatwo wyczuwalne przez skórę z cienką warstwą tłuszczu podskórnego. Podkasanie brzucha widoczne z boku. Z góry widoczny delikatny kształt klepsydry, doły przylędźwiowe niezapadnięte. Za żebrami zauważalna talia, minimalna poduszka tłuszczowa na brzuchu.

Pomocne w dostrzeganiu zmian w sylwetce jest zrobienie zdjęcia swojego pupila, np. raz w miesiącu. Zazwyczaj zalecam opiekunom wykonywanie dwóch fotografii kota w pozycji stojącej: jedno zdjęcie z góry, a drugie z boku.

Regularna kontrola wagi kota

Najprostszą z metod kontrolowania wagi kota jest oczywiście regularne ważenie. To dobre narzędzie do monitorowania tego jak na przestrzeni czasu zmienia się masa i jakie są to zmiany. Jednak sama liczba niewiele powie nam o rzeczywistym wyglądzie zwierzęcia. Jeden kot o wadze 5 kg będzie miał odpowiednią sylwetkę, inny może już cierpieć na nadwagę. Zatem to bardzo przydatne narzędzie, ale w przypadku monitorowania konkretnego zwierzęcia, u którego oceniono sylwetkę i stwierdzono, że przy danej masie ciała jest ona prawidłowa. Wówczas zarówno wzrost, jak i spadek wagi powinny być dla nas sygnałem.

Każde zmiany w wadze kota, szczególnie nagłe, bez wprowadzonych wcześniej modyfikacji żywieniowych i ruchowych, mogą być jednym z pierwszych objawów chorobowych. Regularne ważenie kota jest ważnym elementem przeciwdziałania występowaniu nadwagi oraz otyłości, jednak nie jest i nie powinno być jedynym narzędziem do kontrolowania kondycji naszego pupila.

Konsekwencje otyłości i nadwagi u kotów

Zbyt duże nagromadzenie tkanki tłuszczowej niesie za sobą wiele niekorzystnych skutków. Otyłe koty są narażone na rozwój chorób m.in. cukrzycy, układu krążenia. Zmniejsza się także ich komfort życia. Otyłość i nadwaga u kotów niekorzystnie oddziałują na układ ruchu, przyczyniając się do chorób kostno-stawowych. To z kolei wpływa na pojawienie się bólu i jeszcze większą niechęć do aktywności. Wiadomo, że otyłość może przyczyniać się do rozwoju chorób nowotworowych, a także skrócić życie zwierzęcia.

Mając świadomość, jak ważne jest utrzymanie prawidłowej wagi kota oraz kondycji jego sylwetki, powinniśmy dołożyć starań, by nie dopuścić do nadwagi, a następnie otyłości pupila. Łatwe i ogólnodostępne narzędzia mogą nam pomóc samodzielnie zapobiegać temu problemowi oraz dbać o komfort życia pupila. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zawsze powinniśmy poprosić o pomoc specjalistę, lekarza weterynarii lub dietetyka kotów.

Więcej porad znajdziesz w dziale Mam zwierzęta.

Zdjęcie okładkowe: Shutterstock

Bibliografia

1. J.S. Bell i inni „Rasy psów i kotów. Przewodnik Weterynaryjny.”, Wydawnictwo Galaktyka, 2016
2. M. Ceregrzyn, R. Lechowski, B. Barszczewska „Podstawy żywienia psów i kotów”, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, 2013
3. R. Lechowski „Otyłość kotów jako istotny czynnik ryzyka rozwoju chorób ogólnych”, Magazyn Weterynaryjny, 2018
4. A. Mirowski „Dlaczego koty tyją i jak temu zaradzić”, Magazyn weterynaryjny, 2022