Dodatkowa dusza

Świetna

„Ten wiatr, który inaczej odmierza czas w swych porywach, pokonuje przestrzeń szybciej niż ludzka myśl, przenika chmury, lasy i mury, wdziera się w ludzką pamięć, kruszy góry, wzburza morze i topi statki, potrafi w ciągu kilku minut zmieść z powierzchni ziemi całe miasta, ten wiatr pojękiwał tak, jak by wiedział, co się wydarzy.” Ostatnio obserwujemy wysyp powieści, które bazują na historii II WŚ. Niestety większość z nich nie trafia w moje serce, nie szarpie duszą, nie utożsamiam się z wizją Autora. Szczególnie wtedy, gdy tworzona jest fikcyjna historia.⁣ Dlatego cenię te z nich, które bazują na prawdziwych wydarzeniach.⁣ ⁣ Jest lato 1942 roku.⁣ W bydlęcym wagonie zmierzającym do Treblinki jedzie rodzina Brzezińskich.⁣ Julian, jego żona i brat. Brakuje syna Marcina. Ojciec podejmuje trudną decyzję i ucieka z transportu zostawiając żonę i brata by wrócić do Warszawy i odnaleźć syna. Za wszelką cenę chce go chronić, chce go odzyskać, choćby na chwilę...⁣ ⁣ Wioletta Grzegorzewska stworzyła powieść bez koloryzowania i naginania faktów. Poznajemy wydarzenia, które dzieją się na jawie oraz w żydowskiej "dodatkowej duszy" (Neszama jetera), mającej strzec ojca w czasie jego ucieczki z transportu. Mającej strzec go również w powrocie do okupowanej Warszawy, gdzie został jego trzynastoletni syn zaangażowany w działalność konspiracyjną.⁣ ⁣ To pięknie przedstawione świadectwo szlachetności i odwagi ludzi jednocześnie zwyczajnych i niezwyczajnych. To spotkania przepełnione miłością, strachem i opowieściami syna, przeplatane wydarzeniami ogarniętego chaosem miasta.⁣ ⁣ Takie historie zasługują na opowiedzenie, na ocalenie, by przetrwała nie tylko pamięć o ludziach, ale i o złych, okrutnych czasach... Jako przestroga...⁣ ⁣ Tak myślę, że gdyby odwaga i miłość mogły iść w parze ze szczęśliwym losem, to może nie tylko przezwyciężyły by strach, ale i śmierć?⁣ ⁣ CZYTAJCIE! POLECAM!⁣

Tematyka wojenna nie należy do łatwych i przyjemnych. W literaturze jest dość powszechna, przy tym bolesna i prawdziwa. Podejmując się tego tematu trzeba niewątpliwie zainteresować czytelnika, zaciekawić. W książce Wioletty Grzegorzewskiej tło historyczne jak i obyczaje żydowskie były dla mnie drugoplanowe, w dużej mierze skupiłam się na relacji ojca z synem. Na tych drobiazgach dnia codziennego, sytuacji w której Julian przyniósł Marcinowi rosół..a on powracał wspomnieniami do smaku, który pamiętał z dzieciństwa. Na ich silnej potrzebie bycia razem chociażby przez chwilę, pomimo tych wszystkich wojennych ograniczeń. Historia oparta jest na prawdziwych wydarzeniach jest pełna wzruszeń, smutku czy tęsknoty za dawnymi lepszymi czasami. To z jednej strony ukrywanie się, szmuglowanie czy konspiracja, trudne decyzje z którymi muszą się zmagać. Z drugiej strony to silna potrzeba utrzymania namiastki normalności, wspomnień gdy byli szczęśliwą kompletną rodziną. Jest to niesamowity ładunek emocjonalny, który dostarcza mnóstwo refleksji o kruchości życia, o utrzymaniu normalności w obliczu wojny.

„Dodatkowa dusza” Wioletty Grzegorzewskiej to oparta na prawdziwych wydarzeniach historia Juliana i Marcina Brzezińskich - ojca i syna, polskich Żydów, rozdzielonych i walczących o przetrwanie w tak trudnym czasie, jakim była wojna. Opowieść niełatwa, ale warta poznania i zapamiętania. Historia, w której wspomnienia lepszego życia przeplatają się z brutalnością wojennej codzienności, a dawna radość przybiera odcień straty, lęku i cierpienia. „Dodatkowa dusza” to niełatwa opowieść o nierównej walce człowieka z okrucieństwem przekraczającym wszelkie granice i o miłości, która jest silniejsza niż największe zło. (...) Dla jednych Czytelników powieść będzie zła, dla innych – wspaniała. Mnie „Dodatkowa dusza” zachwyciła, zarówno samą historią jak i formą. Polecam każdemu, kto lubi dobrze napisane książki, książki oszczędne w treści, ale z ogromnym przesłaniem.

Od pierwszych stron lektury towarzyszyło mi pytanie: jaki był cel autorki? Co chciała osiągnąć? Losy żydowskich rodzin w czasach Holocaustu są dramatyczne i poruszające, jednak historia Juliana i Marcina nie wyróżnia się na tle innych opowieści, które już zostały spisane. Również sam sposób opowiedzenia historii nie wyróżnia się niczym szczególnym. Styl Wioletty Grzegorzewskiej jest poprawny. Dialogi w powieści czasem kuleją, a sposób wplecenia w fabułę żydowskich tradycji (bądź co bądź bardzo ciekawych) w tym przypadku (w mojej subiektywnej ocenie) jest najgorszy ze wszystkich możliwych i czuć w nim brak naturalności. To jednak odczucia bardzo indywidulane. Obiektywnie – w sposobie ujęcia tematu, w stylu autorki nie ma nic świeżego, nowatorskiego.